مبلغ ضمانت را بالا می بریم

صدای پای تحریم ها دارد می آید؛ اما با این وجود، دنیای وب تحریم شدنی نیست. امروزه در دنیای کسب و کار های اینترنتی، آزادی عمل خاصی هست که بازرگانان می توانند از آن استفاده کنند و به اهداف خود دست یابند. در این میان، خلاقیت ایرانی ها سبب شده تا سامانه ملی سککوک یا همان سامانه کسب و کار به کسب و کار اما این بار بر بستر وب راه بیفتد و برات الکترونیک را احیا کند. در این رابطه با محمد حسین مقیسه مدیر عامل صندوق ضمانت سرمایه گذاری سازمان صنایع کوچک در وزارت صمت به گفت و گو بنشینیم تا زوایای مختلف و میزان تضمین مالی از بازرگانان در این سامانه -به همراه برنامه های آتی- را، جویا شویم: پس از صحبت هایی که با دست اندرکاران سامانه ملی سککوک داشتیم متوجه حمایت های صندوق ضمانت سرمایه گذاری سازمان صنایع کوچک از این سامانه شدیم. در طی این مدت، صندوق چه روندی را طی کرده و قرار است چه نقشی ایفا کند؟ بحث سامانه سککوک دارای ویژگی های منحصر به فردی است که اگر طرح آزمایشی به سرانجام برسد می تواند تحولی در تامین مالی بنگاه های اقتصادی ما در ابعاد کوچک اتفاق بیفتد که قابل تعمیم و گسترش در آینده است. دلیل این منحصر به فرد بودن آن است که اولاً قرار است تک تک واحدهایی که در زنجیره تولید، توزیع یا فروش یا حتی خرید به صورت غیر متمرکز و جدا جدا هر کدام در بانک های عامل خود تامین مالی شوند و ردیابی این تامین مالی نیز کار بسیار سختی است از این حیث که آیا تسهیلاتی که در این تامین مالی اعطا شده است آیا درست و به موقع و در جای درست مورد استفاده قرار گرفته است یا خیر. این سامانه زنجیره را تامین مالی می کند، یعنی یا ابتدای خط را تامین مالی می کند یا انتهای خط را. بر این اساس کل فعالین اقتصادی که در زنجیره خرید و فروش و تولید قرار می گیرند خیالشان راحت است که فرآیند یک بار تامین مالی شده است و تولید و فروش انجام می گیرد و تسهیلات تصفیه می شوند. اتفاق دوم و خوشآیند دیگری که در این سامانه می افتد، ابزارهای تجاری که در نظام اقتصادی گذشته ی دور ما وجود داشتند و کارکردهای سازنده و مثبتی داشتند مجدداً زنده خواهند شد و یکی از مهم ترین این ابزارها که به شکل های مختلف و با عناوین مختلف در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، بحث برات الکترونیک است که خرید و فروش در این سامانه بر اساس برات صورت می گیرد. در برات بحث اعتبار مطرح است. سامانه ی ثبت سوابق خرید و فروش وجود دارد که توانایی اعتبار سنجی خریداران و فروشندگان به صورت اتوماتیک را دارد و طبیعتاً خرید و فروش اعتباری بر مبنای درست اعتبار سنجی به معنای واقعی که اتفاق می افتد و این ایده آلی است که همه ما در حوزه ی اقتصاد به دنبال آن بوده ایم که اولاً تامین مالی در خط تولید به درستی انجام گیرد و در ثانی خرید و فروش های اعتباری گسترش یابد. حالا این سامانه که فعالیت می کند ممکن است برای برخی از معاملاتشان نیاز به تضامین داشته باشد که لازم است این تضامین به سرعت صادر شوند و مورد استفاده قرار گیرند. در فاز اول به عنوان طرح پایلوت ما با دوستانمان در سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران و هم در خود گروه توسن که متولی و مجری کار است، تفاهم کرده ایم تا بر اساس اعتبارسنجی که خود دوستان انجام می دهند و بر اساس سوابق دریافت و پرداخت مشتری که دربالا توضیح داده شد و به ثبت رسیده، به شکل اتوماتیک برخی معاملات که مد نظر و مورد نیاز است تا مبلغ ۵۰ میلیون تومان را تضمین کنیم و زمانی که قرار شد طرح گسترش پیدا کند، این اعداد و ارقام را اضافه هم بکنیم. با این حساب، باید سرعت کار بالا برود؛ در زمینه پاسخگویی بیشتر و ایجاد زیرساخت ها چه برنامه ای دارید؟ این فعالیت کاری جدید و نو است و تا کنون به این سبک و سیاق اتفاق نیفتاده؛ هم در بخش اعتباری و هم در بخش صدور ضمانت نامه و به همین دلیل لازم است مقدماتی را فراهم کنیم و هم طرح به صورت آزمایشی پیاده شود که ضریب موفقیت طرح بالا برود. کاری که ما در صندوق انجام داده ایم آن بوده که بابت ارقام و اعدادی که عرض کردم، آمده ایم سامانه ای الکترونیکی را طرح ریزی کردیم. از یک سال و نیم پیش تا کنون ما کل این فرآیند را به صورت الکترونیکی طراحی کرده ایم و حضور ارباب رجوع را در صندوق به صورت فیزیکی حذف کردیم. کاری که صورت گرفته بر اساس پیش فرض هایی بوده که ما در گذشته انجام داده ایم. برای سامانه ی ملی سککوک به طور خاص نیاز بوده که برای آن اصلاحات و تغییراتی در نظر گرفته شود. اصلاحات نرم افزاری که در سامانه ی ما اتفاق افتاده و زمانی که قرار هست ضمانتنامه ای از این سامانه اتفاق بیفتد، طبعتاً مسیر کوتاهتر و شرایط راحت تر می شود این گونه ما می توانیم ضمانت نامه ها را در اسرع وقت روی سامانه قرار دهیم تا سامانه کار خود را انجام دهد. پس باوجود آن که ما ضمانت نامه ای را صادر کردیم و دادیم و در حال حاضر چند فقره دیگر نیز در دست صدور است؛ اما فعلاً مشغول انجام دادن کارهای هماهنگی و زیر ساختی هستیم تا مسیری که می رویم کم اشتباه ترین مسیر باشد و امیدواریم آینده راهی که می رویم با کمک همه ی فعالینی که در این بخش کار می کنند؛ روشن تر باشد. صندوق مقدمات این امر را فراهم کرده و در حال حاضر این سامانه در مرحله ی عملیاتی قرار گرفته است، یعنی اگر هم اکنون سامانه ی ملی سککوک نیاز به صدور ضمانت نامه داشته باشد، می توانند وارد شوند و همان طور که اعلام شد ضمانت نامه قبل از این نیز، صادر شده است. اشاره کردید که سامانه بیشتر به صورت پایلوت بوده است، حالا که طرح به مرحله عملیاتی رسیده است، برات الکترونیک چگونه قرار است بر بستر وب احیا شود؟ این بخش، بخش تخصصی دوستان ما در شرکت مسئول سککوک است و صندوق مستقیم خیلی کاری با برات ندارد. اما کار صندوق با خریدار و فروشنده است که معامله را در قدم اول بر اساس اعتبار سنجی تحت تضمین خود قرار می دهد. نحوه ی عملیاتی کردن استفاده از برات توسط نظام بانکی و هم چنین سامانه صورت می گیرد و من از قول دوستان در مجموعه بخش سککوک می توانم بگویم قدم های بزرگی دارد برداشته می شود و تفاهماتی با ۲ الی ۳ بانک صورت گرفته است. می دانید وقتی کار جدید و نویی می خواهد اتفاق بیفتد ما نکات احتیاطی داریم که باید رعایت کنیم و نیاز به اصلاح یک سری قوانین و مقررات و آیین نامه ها داریم که من اطلاع دارم که در ۲ الی ۳ بانک- که اتفاقاً بانک های دولتی هم هستند- این اتفاق صورت گرفته و در حال حاضر برات به شکل الکترونیکی توسط چارچوب نظام بانکی برای استفاده مورد پذیرش واقع شده است. این سامانه چه کمکی به کسب و کارهای کوچک می کند؛ مخصوصاً در شرایط امروزتحریم و این که مزایای آن از نظر شما به عنوان صندوق تضمین کننده چیست؟ مثلاً درکاهش نقدینگی؟ ما بحث شرایط تحریم را هم که کنار بگذاریم همه ی فعالان و متصدیان حرفه ای اقتصادمی دانندکه نظام بانکی -به عنوان محور تامین مالی – اشکالات و ایرادات و موانعی دارد که بسیار زیاد هم هستند و گرفتاری هایی هم پدید می آورند. از نرخ بگیر تا نحوه ی اعطای وام و هرگونه تسهیلات. اصولاً فارغ از بحث تحریم این سامانه، هم نظم و انضباط را برای بنگاه های اقتصادی در زمینه ی مالی ایجاد می کند و ً هم نیاز مالی را کاهش می دهد؛ از این جهت که زنجیره در یک جا تامین مالی شود و این تامین مالی، قابل رصد نیز، هست و هم آن که بازپرداخت این ها معمولاً بازپرداخت های موفقی است و هم معوقات را کم می کند و هم تسهیلات را به سمت و سوی استفاده ی بهینه سوق می دهد و هم مدل جدیدی است که البته به شکل های دیگری هم در سطح جهان مورد استفاده قرار می گیرد و یک بخش عمده ای از تسهیلات و اعطای تسهیلات و آن چیزی که همواره مورد نقد همه ی ماست با گسترش این سامانه می تواند مرتفع شود. برای یک سال آینده چه برنامه ریزی برای این همکاری بین صندوق ضمانت و سامانه ملی سککوک، وجود دارد؟ تلاش فعلی ما بالا بردن ضریب احتمال موفقیت سامانه است و ما در تلاشیم سامانه سککوک را از لحاظ کمی و کیفی ارتقا دهیم. طبیعتاً اگر مدل ها با موفقیت جلو برود کما اینکه دارد جلو می رود و تعداد معاملات قابل توجهی در این سامانه اتفاق افتاده که منجر به اعطای خرید و فروش اعتباری شده و این خرید و فروش اعتباری منجر به تسویه شده است و تقریباً همه ی تعهدات و فروشندگان از حیث کالا و خریداران از حیث بازپرداخت معامله اعتباری که صورت گرفته است به درستی صورت گرفته و نهایتاً ۲ الی ۳ روز تاخیر را شاهد بوده ایم اما هیچ کسی نبوده که وارد فضای عدم پرداخت شود و این عدم پرداخت برای سامانه یا صندوق و فعالینی که در این بخش هستند مشکلی پدید آورد. تلاش ما بر این است که تعداد بیشتری خریدار و فروشنده وارد این سامانه شوند با همکاری هایی که انجام می دهیم و تعداد ضمانت نامه های صادره را افزایش دهیم و در نهایت در صورت نیاز، عدد ۵۰ میلیون تومان را افزایش می دهیم تا خرید و فروش های اعتباری به شکل مناسب تری انجام گیرد.